"Książki W.G. Sebalda (1944 - 2001), niemieckiego pisarza mieszkającego od 1966 roku w Wiekiej Brytanii, nie przypominają żadnej innej literatury - pisała recenzentka "Polityki", Justyna Sobolewska. Stworzył własny gatunek: esej z elementami fikcji, wzbogacony własnymi fotografiami. W ten sposób odtwarzał przeszłość. (...) Książka Pierścienie Saturna. Angielska pielgrzymka jest erudycyjnym esejem i dziennikiem podróży, również w głąb czasu. Ta książka wymaga od czytelnika sporej koncentracji, ale wtedy można odkryć, że jej meandryczna narracja oddaje mechanizm pamięci, w której skojarzenia, wrażenia i wspomnienia łączą się jeden nurt".

W sierpniu, miesiącu Saturna narrator Pierścieni..., alter ego autora, przemierza wrzosowiska wschodniej Anglii, zwiedza opuszczone zamki, natrafia na niesłychane historie, m.in. bada losy czaszki siedemnastowiecznego lekarza i myśliciela Thomasa Browna, domniemanego uczestnika uwiecznionej przez Rembranta sekcji zwłok. Ślady minionych czasów zmuszają go do refleksji nad mechanizmami przyrody i historii, na stronach książki pojawiają się wielcy twórcy, postaci z tekstów literackich, dzieła sztuki. Narrator opowiada o życiu Josepha Conrada, o wielkiej miłości wicehrabiego de Chateaubrianda, w myślach pokonuje jedwabny szlak wiodący do Chin. Te pozornie różne wątki łączy tematyka nieuchronnej zagłady, przemijalności bytu i dzieł rąk ludzkich. Ilustrowana fotografiami autora, wydana w 1995 roku książka wywołała gorącą dyskusję, przysparzając Sebaldowi wielbicieli, interpretatorów i adaptatorów jego dzieła.

Angielski operator i reżyser muzycznych dokumentów (Meeting People is Easy z 1998 roku o Radiohead, jego Joy Division, 2007 oglądaliśmy podczas 8. ENH) Grant Gee nakręcił właśnie filmowy esej, poświęcony Pierścieniom Saturna - Patience (After Sebald), bardzo dobrze przyjęty na wrześniowo-październikowych festiwalach w Nowym Jorku i Vancouver. W czarno-białym, nakręconym na taśmie 16 mm filmie Gee stara się odtworzyć porwany rytm i wielowarstwową strukturę powieści Sebalda. Poza podróżą, pamięcią i historią, umieszcza w nim relacje artystów i pisarzy, zainspirowanych twórczością Niemca, w filmie występują Adam Philips, Robert Macfarlane, Rick Moody i Tacita Dean. Dokument uzupełniają teksty W.G. Sebalda, recytowane przez Jonathana Pryce'a.

Wywiad z reżyserem (The Guardian)

o filmie (Artevents)

o filmie (Reverse Shot)

opis NYFF

opis VIFF

Justyna Sobolewska o książce Pierścienie Saturna. Angielska pielgrzymka W.G. Sebalda (Polityka)