Carlos Reygadas, reżyser Post tenebras lux, w rozmowie z Januszem Wróblewskim w najnowszej "Polityce" (13.02.2013):

Post tenebras lux zainspirowany został snami. Inne moje filmy narodziły się pod wpływem intuicji. Impuls do napisania scenariusza zawsze jest irracjonalny. (…)

Gdyby nagle przysiadł się do nas, powiedzmy Franz Kafka, miałbym do niego szereg pytań. Nigdy jednak w rodzaju: co znaczy przemiana bohatera w robaka, czy odbywa się naprawdę, co to za metafora. Picasso też nie lubił tłumaczyć, dlaczego byk namalowany na „Guernice" ma krzywe oczy. Dla artysty ważne jest wrażenie, spójność kompozycji, ekspresja, a nie jej objaśnianie i rozumienie. Z szacunku dla wyobraźni widza i własnego dzieła nie warto tego robić. Niektórzy próbują. Tylko po co. Sztuka oczywiście poddaje się rozumowi, ale posiada też głębsze, nieracjonalne pokłady. Na przykład logikę emocjonalną. (…)

Meksyk bardzo różni się od innych krajów. W żyłach jego dzisiejszych mieszkańców płynie europejska, częściowo amerykańska krew. Wszyscy są mieszańcami, większość z nieprawego łoża. Wielu nie poznało swoich ojców. Mamy zachwianą tożsamość. Przeorały ją dziesiątki lat kolonizacji, dewastacji kulturowej, seksualnej przemocy. Hiszpanie tego nie rozumieją. Uważają, że skoro minęło 200 lat od konkwisty rany powinny się już zagoić. Ale tak nie jest. W przypadku podboju północnoamerykańskich Indian pamięć o wyrządzonych krzywdach też pozostaje żywa. W konsekwencji wielu Meksykan nie potrafi ułożyć sobie prostych relacji rodzinnych. Nie nauczyli się kochać. Są odłączeni od sił natury (…). Chrześcijaństwo nie daje nadziei, nie zapobiega alienacji Powszechnie manifestowany katolicyzm w Meksyku stanowi przykrywkę. (…)

Otrzymałem tradycyjne katolickie wychowanie. Przez 14 lat mieszkałem w Belgii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, ale urodziłem się i studiowałem w Meksyku. Doskonale czuję to miejsce, jego specyfikę i tradycję. Kiedy zdecydowałem się założyć własną rodzinę oraz mieć dzieci, wróciłem do korzeni. Mimo że w młodości uczyłem się literatury na powieściach Balzaka, nie patrzę na Meksyk zdystansowanymi oczami obcokrajowca. Nie ma we mnie pogardy protekcjonalnego tonu, charakterystycznej wyższości z tego powodu, że dobrze poznałem europejskie myślenie. Należę do dwóch światów i kultur. Jednocześnie.

Carlos Reygadasw rozmowie z Piotrem Czerkawskim w najnowszym "Filmie" (luty 2013):

Nie lubię religii i wcale nie dążę do tego, żeby mówić o niej w swoich filmach. Z drugiej strony jestem jednak dość uduchowionym człowiekiem i siłą rzeczy potwierdzam to także na ekranie. Wierzę, że w naszym świecie przez cały czas ścierają się różne, metafizyczne siły. Jeśli jesteś uważny, będziesz umiał dostrzec je w swoim otoczeniu. Dostojewski mówił, że pragnąłby uwierzyć w Boga, ale nie jest do tego zdolny. Tymczasem ze mną jest zupełnie odwrotnie! Chciałbym się od niego uwolnić, ale zwyczajnie nie jestem w stanie. (...)

Komunikacja między ludźmi, która nie ogranicza się wyłącznie do bodźców językowych, na pewno ma znacznie większą siłę oddziaływania. Nawet samo spojrzenie często znaczy więcej niż wymiana zdań. Wydaje mi się, że doskonale rozumieli to ludzie w czasach przedchrześcijańskich. Do pewnego momentu tworzyli różnorodne plemiona, kultywowali własną obyczajowość, ufali instynktom. Gdy jednak zostali zjednoczeni przez wspólną religię, musieli zapomnieć o odrębności, stali się jednakowi i podporządkowani ścisłemu systemowi zakazów i nakazów. Jak widzisz, to wszystko wina pieprzonego monoteizmu! (…)

Kino jest językiem, który zwraca się bezpośrednio do zmysłów. Cokolwiek w trakcie seansu usłyszysz bądź zobaczysz, bierzesz za coś prawdziwego. Nawet jeśli doskonale wiesz, że masz do czynienia z kreacją, twoje uszy i oczy tego nie rozumieją. W czasie seansu przekraczasz granice między światami i przyswajasz do swojego porządku elementy innej rzeczywistości. Moim zdaniem trudno o lepszą ilustrację mistycyzmu.

Polecamy!