W Panoramie 15. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty ponownie znalazły się dzieła mistrzów współczesnego kina autorskiego i odkrycia, filmy nagradzane na wielkich i małych festiwalach, między innymi najnowszy film autora Niebiańskich żon Łąkowych Maryjczyków (laureat Grand Prix 13. TNH) Aleksieja Fedorczenki - Anioły rewolucji (Angely revolyutsii) na podstawie opowiadań jego stałego współpracownika, scenarzysty Denisa Osokina, których akcja rozgrywa się w latach 30. w stalinowskiej Rosji. Fedorczenko ponownie łączy bogatą symbolikę rodem z filmów Paradżanowa z poetyką satyry i absurdu.
"Wizjonerski? Oryginalny? Malarski? Opisując film zwycięzcy 13. MFF T-Mobile NH Aleksieja Fedorczenki, trudno uciec od epitetów banalnych i zarazem niewystarczających. Rosyjski reżyser zabiera widzów do lat 30. XX wieku. Na Syberię rusza grupa inkwizytorów, mająca wprowadzić tam nowy komunistyczny ład. Wyprawa wydaje się odrealniona - jej uczestnikami są ludzie sztuki. Ale twórca podparł scenariusz faktami. W jego filmie to poglądy awangardzistów, a nie ideologizujących towarzyszy, zostają zderzone ze światem szamanów i ludzi niemal pierwotnych, którzy dotąd nosa nie wyścibili poza tajgę i arktyczne pustkowie. Niezwykła forma filmu, w której odbijają się dokonania Meyerholda, Malewicza, Eisensteina czy konstruktywistów, zostaje zestawiona z kulturą Chantów i Nieńców, z surowymi krajobrazami i bezmyślnymi rewolucjonistami. Piękne, zmysłowe kino, które wykorzystuje dokonania artystów do mówienia o historii, a w niej szuka komentarza do aktualnych wydarzeń." (Artur Zaborski)
Aleksiej Fedorczenko urodził się w 1966 roku w Sol-Ilecku pod Uralem, gdzie studiował inżynierię. W poszukiwaniu pracy trafił do Swierdłowska (Jekaterynburg), gdzie został producentem lokalnego studia filmowego. Tam właśnie, z udziałem setek ludzi i wielkim nakładem sił, powstał jego nagradzany debiut fabularny, mockument (fałszywy dokument) o rosyjskim podboju kosmosu w latach 30. - Pierwsi na Księżycu (2005, 12. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty, sekcja Mockumenty). Film z humorem opisuje losy pierwszego lotu załogowego w kosmos. W wersji Fedorczenki już przed II wojną światową Rosjanom udało się wystrzelić rakietę w kierunku Srebrnego Globu. Realizacja filmu była prawdziwym wyzwaniem – na jego potrzeby zbudowano mierzącą 80 metrów wysokości rakietę, ekipa liczyła około tysiąca osób, produkcja trwała trzy lata, a budżet wyniósł milion dolarów. Sam reżyser widzi swój film jako metaforę marnotrawstwa potencjału ludzkiego w radzieckiej Rosji.
Wcześniej nakręcił m.in. prawdziwy dokument, również odwołujący się do historii, pokazywany na międzynarodowych festiwalach. David (2002) to portret prostego człowieka, którego los został ukształtowany przez potężną w XX wieku władzę państwową i niezrozumiałą dla niego abstrakcyjną politykę.
Bohaterem fabuły Miłość i parowóz (2007) jest dyrektor prowincjonalnej szkoły, który obiecuje swoim uczniom salę komputerową i boisko. Gdy władze odmawiają finansowania, wpada na pomysł, by uprowadzić stary parowóz i sprzedawać mieszkańcom stepu kradziony węgiel. Z przyjacielem, którego żona uciekła z trupą cyrkowców, niemym synkiem i niezupełnie trzeźwym maszynistą wyrusza w surrealistyczną podróż w poszukiwaniu szczęścia i miłości.
Od czasu Milczących dusz (2010) o Ewenkach Fedorczenko interesuje się etnicznymi mniejszościami, pozostając wiernym oldschoolowemu science fiction. Współpracuje ze scenarzystą Denisem Osokinem. Film Milczące dusze na MFF w Wenecji otrzymał nagrodę za najlepsze zdjęcia, nagrodę krytyków FIPRESCI oraz Jury Ekumenicznego. To kino drogi, któremu udało się uchwycić starożytne obyczaje i tradycje, tkwiące pod powierzchnią zgrzebnej postradzieckiej rzeczywistości. Dyrektor zakładów papierniczych, niewzruszony i beznamiętny Miron Aleksiejewicz chce tradycyjnie, zgodnie z obyczajami ludu Merja pożegnać się ze swoją zmarłą żoną. Merja to plemię ugrofińskie, które niegdyś zamieszkiwało północne Powołże, wokół jeziora Nero. Po podboju tych terenów przez Państwo Moskiewskie, Merja zostali zasymilowani, znikając wśród Rosjan. Miron udaje się w podróż po miejscach, gdzie kiedyś spędził z żoną miesiąc miodowy. Towarzyszy mu fotograf Aist, któremu Miron w opustoszałym, bezkresnym krajobrazie zwierza się z intymnych szczegółów swojego życia z żoną.
W 2012 roku Fedorczenko wziął udział w międzynarodowym projekcie wyprodukowanym przez Grolscha - Czwarty wymiar, w którym obok Jana Kwiecińskiego z Polski i Harmony’ego Korine’a z USA stara się dociec, czym jest tytułowy czwarty wymiar. Każdy z reżyserów nakręcił 30-minutowy film na podstawie szkicu autorstwa Eddy’ego Morettiego, realizatora z VICE Films, w którym zabiera swojego bohatera w podróż, zmieniającą jego sposób postrzegania świata i samego siebie. Kwieciński w Parysowie niedaleko Warszawy nakręcił uderzającą do głowy podróż młodych ludzi, którzy znaleźli się w opustoszałym mieście. Bezkompromisowy Korine pokazał Vala Kilmera, który gra samego siebie, występującego w roli mówcy motywacyjnego w fikcyjnym >ośrodku kultury Lotus< w Nashwille w stanie Tennessee. Zaś Fedorchenko w swojej części Oko czasu opowiedział o podróży w czasie samotnika Grigorija, nieustannie próbującego dotrzeć do czwartego wymiaru w Jekaterynburgu, 20 godzin drogi od Moskwy. „Moim źródłem inspiracji było napisane przeze mnie opowiadanie - Wehikuł czasu, jak również historia rosyjskiego matematyka, Grigorija Perelmana, który nie przyjął nagrody w wysokości miliona dolarów, przyznanej mu za udowodnienie hipotezy Poincarégo.” – mówił reżyser.
Wybrana filmografia: 2002 David (dok.), 2005 Pierwsi na Księżycu / Pervye na Lune / First on the Moon, 2007 Miłość i parowóz / Zheleznaya doroga / The Railway, 2010 Milczące dusze / Ovsyanki / Silent Souls, 2012 Czwarty wymiar / The Fourth Dimension (współreż.), 2012 Niebiańskie żony Łąkowych Maryjczyków / Nebesnye Zhony Lugovykh Mari / Celestial Wives of the Meadow Mari, 2014 Anioły rewolucji / Angely revoljutsii / Angels of Revolution
