Dwa kultowe arcydzieła Tetsuo The Iron Man (1989) i Tetsuo II: Body Hammer (1992) Shinyi Tsukamoto zostały wydane w Polsce na dvd przez What Else Films!? (premiera podczas Festiwalu Filmowego Pięć Smaków).
Shinya Tsukamoto był bohaterem retrospektywy podczas 3. edycji Nowych Horyzontów. W programie festiwalu oprócz Tetsuo The Iron Man i Tetsuo II: Body Hammer znalazły się: Yokai Hanta-Hiruko (1991), Tokyo-ken (1995), Bullet Ballet (1998), Sôseiji (1999) oraz w konkursie Wąż czerwcowy (Rokugatsu no hebi, 2002). Podczas kolejnych edycji oglądaliśmy w konkursie Vital (2004) i Ognie w polu (2014, sekcja Sezon).
Tetsuo The Iron Man (1989)
Bezimienny Fetyszysta próbuje zespolić swoje ciało z metalem w okrutny i jak najbardziej dosłowny sposób. Gdy targany obłędem wybiega na ulicę, potrąca go bezimienny salaryman. Zamiast oddać się w ręce policji, lub choćby podjąć próbę ratowania życia ofiary, mężczyzna i jego kochanka wrzucają ciało Fetyszysty do rowu. Ta sekwencja wyzwala jednak lawinę wstrząsających i niezrozumiałych wydarzeń; ludzie wokół mężczyzny zaczynają przeobrażać się w metalowe monstra. Prawdziwy horror zaczyna się jednak dopiero, gdy podczas golenia mężczyzna odkrywa kawałek stali, który wystaje mu z policzka... Tetsuo rezygnuje z klasycznej narracji na rzecz bezlitosnego ataku na zmysły, zaś szczątkowa fabuła jest tylko pretekstem do tego, by zmusić widza do odczuwania filmu każdym zwojem mózgu i każdym porem skóry.
"Tetsuo już od pierwszych kadrów wściekle atakuje percepcję widza. Czarno-biała faktura zdjęć, trzęsący się obraz, surowa industrialna ścieżka dźwiękowa, na której pobrzmiewają odgłosy przypominające wykuwania żelaza, wielkie zbliżenia zmniejszające do minimum neutralny obszar, na którym mógłby się zatrzymać wzrok widza – to zapowiedź agresywnego stylu opowiadania przedstawionej w filmie historii. Wraz z jej rozwojem Tsukamoto intensyfikuje nie tylko już użyte środki audiowizualne, ale wprowadza nowe rozwiązania formalne, wyostrzające drapieżność przekazu. W jedynym filmowym planie łączy film aktorski z animacją, wykorzystując technikę piksilacji ( jedna z podstawowych metod twórczych stosowana m.in. przez Zbigniewa Rybczyńskiego, polskiego mistrza animacji), manipuluje przesuwem taśmy filmowej – przyspiesza lub cofa obrazy, atakuje widza migawkami ujęć, ekspresyjnie nakręconymi scenami: przemocy, perwersyjnego seksu, kolejnymi deformacji ciała bohaterów, fabrycznymi odgłosami, rozmazanym obrazem z telewizji przemysłowej oraz maniakalną wręcz obecnością metalu w najróżniejszych postaciach – rurek, rur, sworzni, śrub, kabli, drutów, nitów, arkuszy blachy, metalowych narzędzi, złomu. Iście końska dawka wizualnej i audialnej agresji, podsycanej przez eliptyczną formę narracji, przywodzącą na myśl deliryczne wizje umysłu pogrążającego się w coraz gwałtowniejszym szaleństwie." (Krzysztof Gonerski, horror.com.pl)
Tetsuo II: Body Hammer (1992)
W drugiej odsłonie, salaryman ma nie tylko imię, ale również kochającą żonę i ślicznego synka. Idylla zostaje jednak zburzona, gdy tajemnicze zbiry porywają malca. Kiedy grożą, że zrzucą go z dachu wieżowca, w mężczyźnie wybucha niekontrolowana furia - znajduje ujście w postaci potężnego karabinu, który nagle wyrasta mu z ramienia. Gdy wiatr rozwiewa dym po wystrzałach, okazuje się, że zamiast złoczyńcy mężczyzna najprawdopodobniej zabił własnego synka... dlaczego tajemnicze opryszki, którym zdaje się przewodzić szalony naukowiec, wybrały sobie na ofiarę akurat tego człowieka? Czemu służą ich krwawe eksperymenty? I jakie tajemnice skrywa umysł mężczyzny, który nie pamięta nic ze swojego dzieciństwa?
Obie części Tetsuo to również arcydzieła estetyki industrialnej; nakręcone w niepowtarzalnym stylu, łączące niezwykłe obrazy za pomocą gorączkowego montażu i spojone w jedną całość brutalną ścieżką dźwiękową autorstwa Chu Ishikawy.
Polecamy: Agnieszka Kamrowska, Człowiek zurbanizowany. Shinya Tsukamoto i jego filmy
