Nuri Bilge Ceylan: Turkey Cinemascope

Turkey Cinemascope to cykl stu panoramicznych fotografii powstających w ostatniej dekadzie, z którego pochodzi niniejszy autorski wybór. Słynny reżyser pokazuje na nich mniej znane oblicze Turcji - przestrzenne pejzaże, zimowe miasta, indywidualne i zbiorowe portrety. Nuri Bilge Ceylan zaczynał od fotografii i obecnie uprawia ją równolegle z kinem. Na stronie www.nuribilgeceylan.com/photography/turkeycinemascope1.php?sid=1. można zapoznać się z jego ostatnimi dokonaniami, jak i zamówić kolekcjonerski album. Zresztą między dziełami z obu obszarów zachodzą ścisłe związki: jak podobne są niebo w Trzech małpach czy śnieg w Uzaku i te uchwycone na fotografiach. Ceylan eksperymentuje z czasem naświetlania i wywoływaniem, podbijając kontrasty między planami oraz uzyskując intensywną, niemal namacalną fakturę. Widać też, jak wiele czasu minęło przed naciśnięciem migawki, jak długo musiał czekać lub szukać tak oryginalnej kompozycji kadru, jak bardzo ujawnia się tu pora roku i dnia. W portretach godna podziwu jest wnikliwość w pokazaniu doświadczenia ich bohaterów. Jakie podejście do świata wyłania się z fotografii Ceylana? To spojrzenie zdystansowanego estety, introwertycznego melancholika - pełne jednak czułości i zdziwienia.

Jan Topolski

 

Nuri Bilge Ceylan urodził się w 1959 roku w Stambule, gdzie studiował elektronikę na uniwersytecie Boğaziçi. Karierę zaczynał jako fotograf – po latach powrócił do tej pasji, uprawiając ją równolegle z kinem. Jego krótkometrażowy debiut znalazł się w konkursie w Cannes, a kolejne dwa filmy pokazano na Berlinale. Miasteczko, Majowa chandra i Uzak tworzą trylogię o prowincji i ucieczce od niej, z udziałem tych samych aktorów (w tym kuzynów i rodziców reżysera). Ostatni film stał się ikoną nowego kina Turcji, nagradzany m.in. w Cannes, San Sebastian, Stambule, Antalyi i Sofii. W Klimatach Ceylan obsadził siebie i żonę w opowieści o kryzysie pary. Wreszcie Trzy małpy przyniosły mu nagrodę za reżyserię w Cannes za rodzinny dramat o zdradzie, z niezwykle zmysłowymi, kreacyjnymi zdjęciami.