W najnowszym filmie Ulrike Ottinger, zrealizowanym w 2014 roku na dalekiej Północy, artystka przenosi nas na pogranicze Ameryki i Azji. Każe przyglądać się wodom Morza Beringa i wulkanicznym lądom – florze, faunie oraz ich mieszkańcom. Poznajemy dzisiejsze życie codzienne przedstawicieli różnych narodów, kontemplowane przez uważną kamerę Ottinger, oraz historię, na którą wpłynęły globalne interesy gospodarcze i geopolityczne. Reżyserka sięga do przekazów takich badaczy jak Alexander von Humboldt, Georg Steller, a zwłaszcza Adelbert von Chamisso – niemiecki literat i botanik, który w latach 1815-1818 przemierzył te tereny na rosyjskim okręcie Rurik i opisał je w pamiętniku. Podobny dziennik, za pomocą zdjęć przyrody, wywiadów z lokalną ludnością i autorskiego komentarza, pisze Ottinger. Nawiązując do stworzonej przez Chamissa koncepcji człowieka bez cienia, skazanego na błąkanie się w poszukiwaniu tożsamości, kreuje monumentalny, prawie 12-godzinny esej artystyczno-etnograficzny łączący historyczne relacje z osobistą wizją oraz namysłem nad tym, czym w istocie jest podróż.
część 1
Alaska i Aleuty / Alaska und Aleutische Inseln / Alaska and Aleutian Islands
W północnej części Oceanu Spokojnego, od krańca półwyspu Alaska do Kamczatki, rozciągają się Aleuty – łańcuch tworzących łuk małych wysp. To właśnie jemu oraz samej Alasce (archipelag administracyjnie jest jej częścią) Ottinger poświęca pierwszy rozdział Cienia Chamissa. Przygląda się zarówno przyrodzie, jak i obyczajom miejscowych: kultywowanej przez nich religii, różnorodności językowej i etnicznej, ale też przemysłowi rybnemu.
Opracowanie: Adam Kruk
Artystka i reżyserka niemiecka. Studiowała na ASP w Monachium. Lata 60. spędziła w Paryżu, malując i fotografując. W 1973 roku w Berlinie, gdzie mieszka do dziś, założyła własną firmę produkcyjną. W tym samym roku zrealizowała też pierwszy dokument – Lacoon i synowie, a pięć lat później nakręciła surrealistyczny pełny metraż X – absolutna władczyni, w którym wystąpiła ikona undergroundu Tabea Blumenschein z grupy Die Tödliche Doris. W latach 80. zajmowała się również scenografią teatralną, m.in. do sztuk Elfriede Jelinek, której Pożegnanie wystawiła w 2000 roku na deskach Berliner Ensemble. Na oryginalną, interdyscyplinarną twórczość Ottinger składają się zarówno dokumenty, jak i filmy fabularne oraz eksperymentalne, są to często poszukiwania artystyczne na pograniczu tych form. Ottinger staje w kontrze do konwencjonalnych środków wyrazu, poszukując inspiracji w innych niż oficjalne porządkach i tradycjach, szczególnie w kulturach Wschodu. Odkąd zrealizowała ośmiogodzinną Tajgę, stale stawia widzom wyzwania. Będąc jednocześnie reżyserką, scenarzystką, producentką oraz operatorką, tworzy dzieła absolutnie autorskie.
1978 Madame X - absolutna władczyni / Madame X - Eine absolute Herrscherin / Madame X: An Absolute Ruler
1984 Dorian Gray w zwierciadle prasy brukowej / Dorian Gray im Spiegel der Boulevardpresse / Dorian Gray in the Mirror of the Yellow Press
1989 Mongolska Joanna D'Arc / Johanna D'Arc of Mongolia / Joan of Arc of Mongolia
2002 Südostpassage / Southeast Passage
2011 Pod śniegiem / Unter Schnee / Under Snow
2016 Cień Chamissa / Chamissos Schatten / Chamisso's Shadow
reżyseria: | Ulrike Ottinger | |
scenariusz: | Ulrike Ottinger, Adelbert von Chamisso | |
zdjęcia: | Ulrike Ottinger | |
montaż: | Bettina Blickwede | |
obsada: | Hanns Zischler (głos/voice), Burghart Klaußner (głos/voice), Thomas Thieme (głos/voice), Ulrike Ottinger | |
producent: | Ulrike Ottinger, Udo Bremer, Jens Stubenrauch | |
produkcja: | Ulrike Ottinger Filmproduktion, ZDF / 3sat, Rundfunk Berlin-Brandenburg, Vita Aktiva | |
właściciel praw: | Ulrike Ottinger Filmproduction | |
język: | niemiecki, angielski, rosyjski | |
barwa: | kolor |