IFC Center w Nowym Jorku zorganizowało FrancoFest (5 - 13 marca 2014) - festiwal filmów Jamesa i z Jamesem Franco. Nasz współczesny >człowiek renesansu< będzie się spotykał z publicznością po projekcjach. W programie m.in. Kiedy umieram w reżyserii i z aktorskim udziałem Franco, adaptacja prozy Williama Faulknera - w polskich kinach od 11 kwietnia (dystrybucja: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty).

FrancoFes

James Franco - aktor, reżyser, pisarz, malarz, artysta wizualny, doktorant na Yale. Urodził się w 1978 roku w Palo Alto. Jako aktor jest zdobywcą m.in. Independent Spirit Award oraz Złotego Globu. Był też nominowany do Oscara za rolę w 127 godzinach Danny'ego Boyle'a. Filmy przez niego reżyserowane pokazywano m.in. na festiwalach SXSW, Sundance, MFF Wenecji. Obecnie to jeden z najbardziej płodnych reżyserów. Prezentowany w sekcji Un Certain Regard festiwalu w Cannes, film Kiedy umieram znalazł się też w programie sekcji Highlights 4. American Film Festival we Wrocławiu. Oglądaliśmy tam także Dolegliwości (2013) z Franco w głównej roli w reżyserii artysty wizualnego Cartera, kontynuację jego debiutu Erased James Franco z 2008 roku. James Franco będzie też bohaterem pierwszego filmu w karierze artystki performace, Mariny Abramović, z którą przyjaźni się od 2010 roku. „Myślę, że jest najbardziej interesującym aktorem tego czasu. Dlaczego? Dlatego, że podejmuje ryzyko. A kiedy podejmujesz ryzyko, możesz ponieść porażkę. On podejmuje ryzyko i ponosi porażki z równą intensywnością. Mógłby być jeszcze jednym aktorem z Hollywood, takim jak inni. Ale on przekracza wszystkie możliwe granice, nie zawsze z sukcesem. Proces jest dla niego ważniejszy niż efekt końcowy.” - mówiła Abramović. Podczas 12. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty we Wrocławiu w głównym konkursie festiwalu oglądaliśmy jego Francophrenię, wyreżyserowaną wspólnie z Ianem Oldsem.

Po skończeniu szkoły w 1996 roku rozpoczął studia na UCLA, które porzucił po roku. Niewiele dłużej (15 miesięcy) studiował w Robert Carnegie's Playhouse West w północnym Hollywood. Zadebiutował w roku 1997 epizodyczną rolą w Pacific Blue, w 1999 grał Matta w miniserialu Policyjna odznaka oraz Daniela w telewizyjnym serialu Freaks and Geeks. Jego następne role to m.in. Jason w Never Been Kissed, Chris w filmie Whatever it Takes. Jego talent został doceniony dopiero po głównej roli w filmie telewizyjnym James Dean, który sprawił, że Franco stał się niezwykle popularny, a reżyserzy i krytycy dostrzegli w nim niezwykły potencjał twórczy (Złoty Glob dla najlepszego aktora). Od tamtego momentu aktor właściwie nie przestaje grać. W filmie Spider-Man w reżyserii Sama Raimiego wcielił się w postać Harry'ego Osborne'a - przyjaciela Człowieka-Pająka. Następnie zagrał w Gangu braci (2002), w kryminale Dochodzenie (2002) Michaela Catona-Jonesa u boku Roberta de Niro, który po obejrzeniu Franco w roli Deana nalegał, by to właśnie on mu partnerował, u Roberta Altmana w The Company (2003), w 2004 roku podjął się reżyserii filmu The Ape, w którym także zagrał, w 2002 roku zagrał w Spider-Man 2 oraz w Spider-Man 3 (2007). Altman zachwycony grą Franco zaproponował młodemu aktorowi rolę w jego kolejnym projekcie Paint (2005), Kevin Reynolds zdecydował się obsadzić go w roli Tristana, ukochanego Izoldy w Tristanie i Izoldzie (2006). W 2008 roku u boku Seana Penna zagrał w Milku u Gusa Van Santa, za tę rolę otrzymał Independent Spirit Award dla najlepszego aktora drugoplanowego. Był Allenem Ginsbergiem w Skowycie Roba Epsteina, zagrał tytułową rolę w filmie Oz wielki i potężny Sama Raimiego oraz u Harmony’ego Korine’a w jednym z najbardziej elektryzujących filmów 2013 roku – Spring Breakers.

Podczas ostatniego MFF w Wenecji James Franco pokazał w konkursie głównym swój nowy, wzbudzający kontrowersje film Child of God ze scenariuszem opartym na książce Cormaca McCarthy’ego. To opowieść o upadku i degeneracji, historia niedoszłego gwałciciela Lestera Ballarda, człowieka brutalnego i pełnego przemocy, który z czasem staje się seryjnym mordercą, chowając się w lasach i jaskiniach Appalachów. W głównej roli wystąpił Scott Haze. Tadeusz Sobolewski bronił źle ocenionego przez krytyków filmu: >Na seans filmu Dziecię boże według powieści Cormaca McCarthy'ego szedłem uprzedzony. Cóż, festiwale, jak dawne wesołe miasteczka, mają dziś specjalnie wydzielone miejsce, gdzie "publiczność o słabszych nerwach" nie powinna zaglądać. Ale i tak zagląda chętnie, żeby zobaczyć ludzką bestię. Patrzy i wychodzi z obrzydzeniem. Film wzbudził na Lido głosy odrazy. Od wybitnych krytyków dostał po jednej gwiazdce. Ale ma też swoich entuzjastów.< („Gazeta Wyborcza”). W Wenecji Franco wystąpił też u boku Gii Coppoli, córki Gian-Carla Coppoli, syna Francisa Forda. Debiutantka pokazała w sekcji Orizzonti Palo Alto, adaptację książki Franco Palo Alto Stories, który znalazł się oczywiście w obsadzie filmu.

Kontrowersje wzbudził też inny jego projekt – pokazywany na Berlinale (2013),  Interior. Leather Bar, nakręcony wspólnie z Travisem Mathewsem, wariacja na temat materiału wyciętego przez cenzurę z filmu Williama Friedkina Zadanie specjalne (Cruising, 1980) z Alem Pacino w roli tajnego policjanta, prowadzącego dochodzenie w sprawie morderstwa w barze gejowskim w Nowym Jorku. Ocenzurowane fragmenty nigdy nie były pokazywane publicznie. Franco i Mathews postanowili odtworzyć to, co mogło się kryć w 40 minutach >zaginionych< scen. Interior. Leather Bar to intrygujący film o tworzeniu filmu, portret pracy filmowców: kwestionowania normalności, eksperymentów oraz dylematów, przed którymi stają aktorzy, starający się pogodzić to, kim są, z występem w filmie z wątkami pornograficznymi, homoseksualnymi i sadomasochistycznymi.

„Cała kariera Franco wydaje się rodzajem performance’u, świadomym budowaniem legendy. Od ról hollywoodzkich aktor przechodzi do kina niezależnego, od projektów mainstreamowych ucieka w eksperymenty, od kina w sztukę, od sztuki w internetowe wygłupy, by z luzaka stać się gospodarzem ceremonii Oscarów. Zarazem przypadek Franco pokazuje, jak trudno być w kinie outsiderem, takim jak niegdyś w samym sercu Hollywood był Marlon Brando. Franco nie może być buntownikiem, bo nie ma dobrego powodu. Energię protestu i potrzebę prowokacji kieruje więc na sfery, które jeszcze mogą uchodzić za kontrowersyjne. W „Child of God” drażni nihilizmem, opowiadając się po stronie człowieka nieodróżniającego dobra od zła, życia od śmierci. Dzielnie też znosi docinki o swojej orientacji seksualnej, chętnie angażuje się w projekty, których tematem jest homoseksualizm. (…)W listopadzie jedna z amerykańskich stacji telewizyjnych rozpocznie emisję „James Franco Presents”, programu, w którym aktor będzie dzielił się przemyśleniami na temat świata i sztuki, a także prezentował materiały z liczącego tysiące godzin nagrań prywatnego archiwum.” (Małgorzata Sadowska, „Newsweek”)

Filmografia:

2007 Fool’s Gold

2010 Saturday Night (dok.)

2010 The Clerks Tale (kr. m.)

2011 Sal

2012 Francophrenia (Don’t Kill Me, I Know Where the Baby Is) (współreż.)

2013 Kiedy umieram / As I Lay Dying

2013 Dziecię boże / Child of God