en
River of Fundament reż. Matthew BarneyRiver of Fundament reż. Matthew Barney

Matthew Barney: River of Fundament

Pobierz broszurę River Of Fundament

29 lipca (piątek), godz. 17.00

30 lipca (sobota), godz. 17.00

Narodowe Forum Muzyki (Plac Wolności 1)

ceny biletów: 40 zł (normalny), 30 zł (ulgowy dla posiadaczy karnetów/akredytacji na 16. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty) 

Sprzedaż biletów od 1 czerwca w kasach Narodowego Forum Muzyki i na stronie www.nfm.wroclaw.pl

Bilety - zasady szczególne dotyczące wydarzeń River of Fundament i Zagubiona autostrada

film Matthew Barneya i Jonathana Beplera
scenariusz i reżyseria: Matthew Barney
kompozytor muzyki i reżysera: Jonathan Bepler
produkcja: Matthew Barney i Laurenz Foundation
film River of Fundament jest prezentowany na świecie - w imieniu jego twórców - przez Manchester International Festival

www.riveroffundament.net

zwiastun

Uwaga: River of Fundament zawiera treści przeznaczone dla widzów dorosłych, w tym sceny seksu, przemocy i wulgarny język.

Pokazy River of Fundament odbywają się w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury.

Filmowa opera w trzech aktach River of Fundament (2014) to najnowszy projekt amerykańskiego artysty wizualnego Matthew Barneya. Kinematograficzne dzieło powstało na kanwie kontrowersyjnej powieści Starożytne wieczory (Ancient Evenings, 1983) Normana Mailera, nowojorskiego pisarza i publicysty, zmarłego w 2007 roku. Akcja książki rozgrywa się w starożytnym Egipcie. W nadziei na osiągnięcie nieśmiertelności, główna postać - Menenhetet I - usiłuje za sprawą magii odrodzić się trzykrotnie w łonie swej małżonki. River of Fundament nie jest jednak wierną adaptacją tekstu, lecz zawiłą kompozycją fantasmagorycznych obrazów oraz surrealistycznych narracji, gdzie losy egipskiego bohatera powieści przeplatają się z wyimaginowaną biografią jej autora. Oniryczna natura filmowej opery przejawia się choćby w scenach tajemniczych rytuałów z udziałem samochodów; domu Mailera, pływającego na barce czy walki dwóch mężczyzn w doku brooklyńskiej stoczni. River of Fundament traktuje o wędrówce dusz, nieustannej transformacji i grze życia ze śmiercią. Choć opowieść ta toczy się we współczesnych realiach Stanów Zjednoczonych (Los Angeles, Detroit, Nowy Jork), nie brakuje w niej elementów nierzeczywistych, jakby zaczerpniętych z mrocznych halucynacji czy feerycznych miraży.

Snute przez Barneya historie opierają się porządkującym je próbom opisu. Artysta kreuje wysublimowane wizualnie światy, w których scala ze sobą zagmatwanie i klarowność; jawę i sen; wdzięk i potworność. Jego osobliwe filmy wymykają się tradycyjnym kategoriom oceny. Przepychem form przytłaczają i obezwładniają widza. Są odrażające i nazbyt ekscentryczne, a jednocześnie uwodzą i wzbudzają zachwyt.

Matthew Barney urodził się w 1967 roku w San Francisco, jednak od wielu lat żyje i pracuje w Nowym Jorku. Praktyka artystyczna Amerykanina oscyluje między filmem, rzeźbą, fotografią, instalacją i performensem, nierzadko rozmywając kontury każdej z tych dziedzin sztuki. Brał udział w licznych prestiżowych wystawach, m.in. Documenta IX w Kassel (1992), Whitney Biennial (1993) czy Biennale w Wenecji (1993). Dziełem, które zapewniło mu światowy rozgłos, stał się monumentalny cykl Cremaster (1994-2002). Przy jego realizacji współpracował z kompozytorem i multiinstrumentalistą Jonathanem Beplerem, autorem muzycznej oprawy River of Fundament.

Wojciech Delikta

Streszczenie

 

AKT I (1 godz. 55 min)

W rodzinnym domu Normana Mailera, położonym w Brooklyn Heights, obywa się czuwanie po jego śmierci. Wdowa po Normanie (Joan La Barbara) wita gromadzących się przyjaciół i członków nowojorskiego środowiska artystycznego i literackiego. Żałobnej wieczerzy przez cały czas jej trwania wtóruje muzyka. Dusza Normana I (John Buffalo Mailer) wyłania się z Rzeki Fekaliów - płynącego pod domem mistycznego potoku, przez który umarli muszą się przeprawić. Norman I wkracza po schodach do mieszkania. Pozdrawiają go jego własne ka - duchowe sobowtóry (Matthew Barney, Aimee Mullins), które mu towarzyszą.

Równolegle do konsolacyjnego zebrania, w salonie Chryslera - na obrzeżach Los Angeles - dokonuje się niecodzienny rytuał. Uczestniczący w nim duch Normana I przybiera formę zniszczonego samochodu - 1967 Chrysler Crown Imperial. Uroczysta procesja, której akompaniuje orkiestra złożona z sekcji perkusyjnej i dętej, wiedzie automobil na miejsce jego ostatniego spoczynku.

Tymczasem w domu pisarza Norman I, nie mogąc skomunikować się z owdowiałą żoną, spotyka faraona Ptah-Nem-Hotepa (Paul Giamatti), który zazdrości mu spotkania z wielkim faraonem Usermare (Stephen Payne). Mężczyźni wymieniają się poglądami, które obaj wyznają, jak choćby wiara we wszechmocną potęgę magii. Wyjawiają również, że posługują się ludzkimi ekskrementami jako źródłem wiedzy i sił witalnych. Ptah-Nem-Hotep odkrywa przed Normanem, iż nie uważa się za potężnego władcę.

Norman I pozdrawia Hatfertiti (Madyn G. Coakley), która służy mu jako medium w jego reinkarnacji. Podąża za nią do sypialni, w której dziewczyna wskazuje portal prowadzący z powrotem do Rzeki Fekaliów, gdzie główny bohater narodzi się na nowo.

 

AKT II (1 godz. 48 min)

Norman II (Milford Graves) przychodzi na świat w Rzece Fekaliów. Wyłania się z potoku jako szamański mag w sile wieku. Dorosła już Hatfertiti (Maggie Gyllenhaal) wita go w domu. W pokoju nieprzerwanie trwa wieczerza, lecz jej klimat uległ zmianie, stając się bardziej ponurym. Grono gości przerzedza się, a panujący nastrój przybiera charakter stanu upojenia.

W tym samym czasie, na industrialnych rubieżach Detroit rozgrywa się kolejny niezwykły obrzęd. Teraz jednak Normana II uosabia złoty Pontiac Firebird Trans Am z 1979 roku. W rytuale odegrany zostaje egipski mit o Ozyrysie i Izydzie. W bóstwa wcielają się ka Normana (Matthew Barney, Aimee Mullins). Set (Eugene Perry, Herbert Perry), przejąwszy kontrolę nad Ozyrysem, więzi go we wnętrzu Pontiaca Firebird Trans Am, a pędzące auto kieruje ku unicestwieniu, niechybnej "śmierci" w wodach Detroit River.

W miarę jak klimat pożegnalnej wieczerzy zagęszcza się i mrocznieje, zwaśnieni małżonkowie Neftyda (Jennie Knaggs) oraz Set toczą między sobą spór. Nieopodal pijani śpiewacy opowiadają historię o egipskich bogach.

Podczas policyjnego śledztwa w Detroit, w którym uczestniczą Izyda i Neftyda, z dna rzeki River Rouge zostaje wyciągnięte "samochodowe ciało" Ozyrysa. Siostrom-boginiom udaje się przywrócić funkcjonowanie jego narządu płciowego, dzięki czemu Izyda zachodzi w ciążę. Rozwścieczony tym Set nakazuje rozczłonkować na czternaście części mechaniczne zwłoki Chryslera Imperial, przyczyniając się tym samym do drugiej śmierci Ozyrysa. Izyda, zamknięta w Fordzie Crown Victoria Police Interceptor z 2001 roku, przygląda się bezradnie, jak szczątki jej ukochanego zostają wtrącone do olbrzymich pieców hutniczych. W nich to przetopione ciało Ozyrysa powraca do życia, co widać po otwarciu drzwi. Odrodzony przybiera postać masywnego filaru żelaznego - dżed.

 

AKT III (1 godz. 36 min)

1979 Pontiac Firebird Trans Am wynurza się spod powierzchni wody przemysłowego kanału rzecznego w Nowym Jorku. Na tylnym siedzeniu samochodu Izyda wydaje na świat syna Ozyrysa - Horusa, który zjawia się pod postacią sokolego pisklęcia.

Równocześnie do niemal opustoszałego już domu Mailera powraca na konsolację potężny faraon Usermare. Spotyka Hatfertiti, która ujawnia, iż jest jego córką. Władca czuje się rozczarowany tym, że całe życie poświęciła ona śmiertelnemu Normanowi, pomagając mu w próbach osiągnięcia wiecznej egzystencji. Kobieta sprzeciwia się ojcu, broniąc swej wiary w magię i mistycyzm ukochanego.

Spoczywający w Rzece Fekaliów Norman II uzmysławia sobie, że wkrótce musi przyoblec nowe ciało. Szykuje się do powrotu do Hatfertiti.

W garażu taksówek na nowojorskim Queensie, duch Normana III przybiera postać 2001 Forda Crown Victoria Police Interceptor. Mechanicy z warsztatu samochodowego pozłacają części auta, przygotowując je do koronacji nowego władcy.

W suchym doku nieodległej stoczni Brooklyn Navy Yard ma miejsce ceremonia, w której Set i Horus (Brennan Hall) rywalizują o koronę. Dok, będący jej areną, zapełnia się tłumem rozentuzjazmowanych mieszkańców Brooklynu. Jednocześnie w garażu taksówek rozgrywają się walki między dwoma mechanikami, a także między kierowniczką zajezdni a jej kochanką.

W tym samym momencie, w mieszkaniu pisarza, Usermare przewodniczy Radzie Bogów, przed którą stają Horus i Set - obaj przekonani o swym zwycięstwie w pojedynku. W ustalenie werdyktu interweniuje Izyda, przemawiając za przyznaniem korony jej synowi.

Hatfertiti (Ellen Burstyn) jest teraz u kresu swego życia. Usermare błaga ją, by - zanim umrze - porzuciła plany wobec Normana i powróciła na łono boskiego dziedzictwa królów. Sukcesorka faraona po raz kolejny odmawia ojcu posłuszeństwa, deklarując oddanie magii i domenie ziemskiej energii. Udaje się do sypialni, gdzie zapada w głęboki, ostatni już sen. Usermare, załamany buntem córki, popełnia duchowe samobójstwo, odcinając się tym samym od rodziny i swej przeszłości.

Na górnym piętrze domu Mailera zjawia się Norman III (Chief Dave Beautiful Bald Eagle). Bez Hatfertiti jest zgubiony. Podejmuje próbę przejścia przez regeneracyjny portal, jednak w nim więźnie. Genealogiczna linia Normana przerywa się. Jego ka, pozbawione pierwowzoru, powracają do Rzeki Fekaliów.

Akt III dobiega końca nieopodal chaty Ernesta Hemingwaya, nad Redfish Lake w Sawtooth Mountain Range w stanie Idaho, gdzie ławica łososi rozpoczyna swą coroczną wędrówkę przez Pacyfik w poszukiwaniu tarliska, miejsca narodzin.

 

Informacje o twórcach

Wojciech Delikta: Nieokrzesane myśli i nieokiełznane moce. River of Fundament Matthew Barneya

Wojciech Delikta: Mit ozyriacki